تمام سطح دمبرگ از بشرهای پوشیده شده که امتداد بشره ساقهاست؛
و در درون آن پارانشیمی وجود دارد که رگبرگها از میان آن میگذرند.
آوندهای چوب - آبکش با همان وضعی که در ساقه قرار دارند
(آوندهای آبکشی در خارج و آوندهای چوبی در داخل) وارد برگ میشوند.
ساختار درونی پهنک
بشره در دو سطح بالایی و پایینی برگ قرار دارد.
مزوفیل در بین دو لایه بشره واقع شدهاست.
رگبرگها یا دستههای آوندی مزوفیل از
دو نوع پارانشیم نردهای و حفرهای تشکیل شدهاست
که فضای بین بشره زبرین زیرین برگ را پر میکند.
رگبرگها ادامه رشتههای آوندی دمبرگاند.
آوندهای چوب - آبکش با همان وضعی که
در ساقه قرار دارند وارد دمبرگ میشوند.
انتهای رگبرگ عموماً به یک نای دیس ختم میشود
رگبرگها علاوه بر هدایت مواد،
نگاهدارنده بافتهای برگ نیز هستند.
انواع برگها
برگ گیاهان دولپه ای
برگ گیاهان دو لپهای ممکن است ساده یا مرکب باشد
برگ ساده فقط از یک قطعه تشکیل شده
حال آنکه برگ مرکب از
چند قطعه کوچک به نام برگچه بوجود آمدهاست.
در قاعده برگ گیاهان دو لپهای
یک جفت گوشوارک و یک جوانه جانبی قرار دارد.
گسترش رگبرگها معمولاً شبکهای است.
برگ گیاهان تک لپه ای
برگ گیاهان تک لپهای از دو بخش پهنک و نیام تشکیل شدهاست
گسترش رگبرگ قسمت اعظم آنها موازی است.
در محل اتصال نیام به پهنک زبانک وجود دارد.
در بعضی گونههای غلات
در محل اتصال پهنک به نیام یک جفت گوشواره وجود دارد.
برگ بازدانگان
برگ اکثر بازدانگان سوزنی یا پولک مانند است.
برای مثال برگ سوزنی در کاج
و پولک مانند در سرو وجود دارد.
برگهای سوزنی فقط یک رگبرگ دارند
و به نوک تیزی ختم میشوند.
برگشاخه
اصطلاحاً به برگهای بزرگ و تقسیمشده گفته میشود
و بیشتر برای سرخسها بکار میرفته
اما امروزه به برگهای نخل وپایا نخلها هم برگ شاخه میگویند.
آرایش برگهای ساقهای در طول ساقه بر سه نوع است.
برگهای متقابل:
آرایش برگها به صورتی است
که در هر گره دو برگ روبروی هم قرار گرفتهاند
مانند زبان گنجشگ ، یاس بنفش.
برگهای فراهم:
در این آرایش برگی در هر گره بیش از دو برگ وجود دارد .
برگهای متناوب:
در هر گره شاخه فقط یک برگ دیده میشود مانند گردو.
نقش و اهمیت برگ
تعرق:
دفع آب به صورت بخار از سطح برگ را تعرق میگویند.
تعرق به صورت روزانه،پوستگی و عدسکی صورت میگیرد؛
ولی به صورت روزانهای بیشتر دیده میشود.
اهمیت تعرق به سبب تعرق جریان یافتن آب در گیاهان است.
تعریق:
دفع آب به صورت مایع از سطح برگ را تعریق مینامند.
فتوسنتز (نورساخت):
فرآیندی است که در آن گیاهان سبز در برابرنور خورشید
و با استفاده ازدی اکسید کربن هوا
و همچنین آب، گلوکز میسازند و اکسیژن آزاد میکنند.
تنفس:
فرایند آزادسازی انرژی شیمیایی غذایی را به کمک اکسیژنتنفس میگویند.
توجه داشته باشید که
تمامی بخشهای سبزرنگ گیاه، قادر به انجام عمل فتوسنتز هستند.
مادهٔ سبز موجود در گیاهان که سبزینه یا کلروفیل نامدارد،
آغازکنندهٔ واکنشهای فتوسنتز است.
فتوسنتز در اندامهایی که فاقد سبزینه هستند، انجام نمیگیرد.